تسمه مسی چیست ؟

تسمه مسی چیست ؟

تسمه مسی یکی از پرکاربردترین ملزومات و کالای برق است. در این مبحث بررسی  می کنیم که تسمه مسی چیست و انواع و کاربرد های آن را مورد مطالعه قرار می دهیم.  محصولات مسی دارای هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار خوب هستند و کاربرد ویژه آنها در صنایع الکتریکی می باشد. قابلیت جوشکاری بالای این محصولات مسی نیز از ویژگیهای خاص آن می باشد. یکی از پر کاربرد ترین رساناهای مورد استفاده در سیستم های ارتینگ و صاعقه گیر تسمه مسی (شینه باسبار مسی) می باشد. تسمه های مسی بصورت رولی از جنس مس با خلوص بالای ۹۹ درصدعرضه می گردد. تسمه مسی در محصولات برودتی و لوازم خانگی و تابلو برق کاربرد دارد. یکی از هادی های پر کاربرد در صنعت ارتینگ و حفاظت در برابر صاعقه تسمه مسی می باشد.

شینه مسی و شمش مسی

شینه مسی و شمش مسی اسم دیگر این محصول می باشد. این شمش های مسی را میتوان به راحتی خم زد. در صورت خم زدن آنها هیج شکستگی و ترک در آنها به وجود نمی آید. در آخر این شمش های مسی در تابلوهای برق صنعتی به کار میرود.  همچنین هر شینه مسی دارای یک جریان قابل تحمل می باشد. در ادامه مبحث، به روش های خم کردن تسمه مسی می پردازیم.

تاریخچه محصول

در سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۲ خطوط انتقال برق بسیار متفاوت تر از امروزه احداث می شد. زیرا در گذشته نقطه نوترال یا نول در احداث این اتصال ها بی معنا بود و به طور کلی ارت معنی نداشت. بدون آنکه شبکه فیوزهای حفاظتی ایراد را در شبکه تشخیص دهند، آتش سوزی و برق گرفتگی های متعدد در سازمانها و مکانهای عمومی و حتی منازل مسکونی باعث ایجاد خسارت های فراوان می شد که بخش زیادی از این خسارات به گردن ادارات بیمه بود و خود این موضوع ادارات بیمه را مجبور به تحقیق و جستجوی راهی برای کاهش خسارات وارده کرد.

در سال ۱۹۲۴ “IEEE“یا به عبارتی انجمن مهندسان برق در انگلستان با اجباری کردن اتصال بدنه های فلزی به زمین ساده ترین نوع ارت را شکل دادند و تاحدودی از خسارات وارده جلوگیری کردند. هرچند که کار بسیار دشواری بود اما بلافاصله فرانسه نیز ارتینگ را در لیست استانداردهایش قرار داد و آنرا اجباری نمود.

با گذشت تقریبا ۳ سال بعد از اجباری شدن ارتینگ توسط ۲ کشور انگلیس و فرانسه ، فرانسه نقطه نول ترانسفورماتورها را در قالب یک بحث تصویب نمود.
تا اواخر سال ۱۹۳۴ تجهیزات و استانداردهای محافظتی از اشخاص و محیط و استانداردهای کیفی ارتینگ شکل گرفت و دسته آخر در سال ۱۹۳۵ ارتینگ همگانی شد.

انواع تسمه مسی

تسمه های مسی دارای انواع و مدلهای مختلفی هستند از جمله:

1. کلمپ تسمه به میله ارت
2. کلمپ تسمه به سیم ارت
3. کلمپ تسمه و سیم و میله ارت

در ادامه به معرفی هریک از انواع تسمه های مسی می پردازیم.

• کلمپ تسمه به میله ارت

این دسته از کلمپ ها به وسیله ریخته گری ماسه‌ای ساخته می‌شوند. علاوه بر این برای راه اندازی آن از پیچ و مهره (جنس فولاد ضد زنگ) به کار گرفته می‌شود. در نهایت این مواد به کار رفته باعث می‌شود که کلمپ تسمه در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بسیار بالایی داشته باشد.

• کلمپ تسمه به سیم ارت

کلمپ تسمه به سیم ارت از دو صفحه رویی و زیرین تشکیل شده است. این صفحات به وسیله یک پیچ به هم متصل می‌شوند.

• کلمپ تسمه و سیم و میله ارت

این دسته از کلمپ ها به وسیله فورج تولید شده اند و نسبت به دیگر کلمپ ها دارای مقاومت بسیار بیشتری هستند. با توجه به میزان کیفیت بالایی که دارند از آنها در بتن نیز استفاده می‌شود.

ویژگی های تسمه مسی چیست

• تسمه مسی زیر مجموعه تسمه های فلزی هستند. تسمه‌های مسی دارای خواص مکانیکی و الکتریکی منحصر به فردی اند.
• مثل مقاومت کششی بالا، انعطاف پذیری، مقاومت در برابر خوردگی و همچنین هادی خوب جریان الکتریکی و گرما هستند
• یکی از مهترین خواص فلز مس قابلیت تغییر ضخامت آن در اندازه های بسیار کوچک و به صورت ورقه‌های بسیار نازک است که یکی از نمونه های آن شیلد(روکش)کابل‌ها می باشد.
• روکش سیم و کابل مسی معمولا از آلومینیوم یا مس ساخته می‌شود و کاربرد زیادی دارد.
• در صنعت از رول و تسمه مسی در تابلوها و هادی انتقال (ارت) استفاده می گردد.
• همچنین از شینه مسی و شاخه‌های مسی بسته به ضخامت آن در تابلو برق در سایز ‌های مختلف و بر اساس آمپراژی که بایستی تحمل نمایند استفاده می‌گردد.
• معمولا تابلوهایی که جریان آن از ۱۲۵ آمپر بیشتر میباشد را به جای کابل کشی شمش کشی(شینه کشی) می کنند. چرا که به علت حجم بالای سیم و کابل و آمپر بالا استفاده از سیم ممکن نیست، مثلا دریک فاصله ی ۱۰ سانتیمتری نمی توانیم کابل ۷۰ را خم کنیم، (بعلت نداشتن انعطاف و تکان و …).

انواع آلیاژ های شینه و تسمه مسی

1. ورق و تسمه مسی با آلیاژ TPC: این گروه از محصولات دارای هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار خوب هستند و کاربرد ویژه آنها در صنایع الکتریکی می باشد.
2. ورق و تسمه مسی با آلیاژ DHP & DLP: این گروه از محصولات، نسبت به هیدروژن تردی مقاوم هستند و قابلیت جوشکاری آنها بالا است. کاربرد این گروه از محصولات بیشتر در صنایع برودتی-حرارتی و لوازم خانگی است.
3. ورق و تسمه مسی با آلیاژ CuSn: این آلیاژ با محتوای قلع ۰٫۱۲ تا ۰٫۱۸ درصد وزنی، محصول ویژه ای است که خواص مکانیکی خود را تا دمای ۳۰۰ درجه سانتیگراد حفظ می کند و در ساخت پره های رادیاتور خودرو کاربرد دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید انواع تسمه مسی اینجا کنید!

نکاتی برای استفاده از تسمه مسی

یکی از هادی های پر کاربرد در صنعت ارتینگ و حفاظت در برابر صاعقه تسمه مسی می باشد. از این تسمه های مسی عموما به عنوان هادی نزولی و یا هادی ارت استفاده می گردد. تسمه های مسی تامین شده از خلوص بالای ۹۹.۵ % برخوردار بوده لذا از هدایت الکتریکی بالایی برخوردار می باشد.

بزرگترین مشکل تسمه های مسی به کاربرده شده در سیستم های فوق سولفاته شدن، دزدیده شدن و قیمت آن می باشد. لذا پیشنهاد می گردد در صورت استفاده از تسمه مسی به عنوان هادی نزولی از تسمه از جنس فولاد ضد زنگ و در صورت استفاده از تسمه مسی به عنوان هادی ارت از تسمه مسی با روکش قلع استفاده گردد.

در صورت تمایل به استفاده از تسمه های مسی به عنوان هادی نزولی می بایست توجه ویژه ای به مسئله خوردگی گردد. لذا می بایست از اتصال مس به آهن گالوانیزه و یا آلومنیوم به شدت خودداری گردد.

به طور مثال استفاده از هادی نزولی مسی بر روی دکل گالوانیزه مجاز نمی باشد حتی استفاده از هادی مسی در حالتی که از بالای تجهیزی از جنس گالوانیزه عبور کند نیز مجاز نیست چرا که ممکن است ذرات مس توسط باران بر روی گالوانیزه ریخته و با عث خوردگی گردد. در چنین حالتی می بایست از تسمه از جنس فلاد ضد زنگ و یا تسمه مسی قلع اندود استفاده نمود.

نحوه کار سیستم ارت

نحوه کار سیستم های اتصال به زمین بدین ترتیب است که با عبور فاز از فیوز بعد از اتصال فاز با نول فیوز می سوزد و از خسارات بعدی جلوگیری می کند. در صورت اتصال فاز به زمین یا نول به زمین به صورت هریکدام به تنهایی فیوز نخواهد سوخت و باعث ایجاد خسارات جانی و مالی می شود.

به طور کلی اتصال فاز به زمین فیوز را می سوزاند و از ایجاد خسارت جلوگیری می کند و در این میان اتصال نول به زمین خطری نداشته و درعوض اتصال بدن انسان به یک فاز تنها بسیار ناگوار و خطرناک است. در نتیجه پس از ایجاد جریان شدید در مدار اگر بدنه دستگاه به زمین متصل باشد فیوز سریعا سوخته و از عبور طولانی جریان به بدن جلوگیری می کند . توجه داشته باشید که زمین در اینجا همان نول است و اتصال به زمین با سیستم زمین حفاظتی ممکن است. حال اگر دستگاه به نول وصل نباشد فیوز نمی سوزد و جریان تا زمانی که اتصال بین بدن و بدنه ی دستگاه برقرار باشد ادامه دارد و اکثرا در جریانهای شدید باعث مرگ افراد می شود.

اکنون پس از بررسی موارد بالا، به حالتی ایمن تر می رسیم. به عبارتی به حالتی که در آن سیستم ارتینگ نصب باشد. در این حالت جریان ۳ مسیر برای عبور و برگشت به منبع را دارد و مقدار بسیار ناچیزی از آن ممکن است از بدن شخصی که با بدنه ی دستگاه اتصال دارد بگذرد و این جریان با کمتر شدن مقاومت زمین نیز کمتر می شود.

کاربرد تسمه مسی در ارتینگ چیست

تسمه های مسی قابل انعطاف بوده و از رشته های سیم مسی تولید می شوند. این تسمه ها برای همبندی قسمت های لولایی یا متحرک فلزی مانند درهای تابلوها مورد استفاده قرار گرفته که در اندازه های متنوع و مختلف تولید خواهند شد.

همبندی چیست؟

همبندی به معنای متصل کردن قسمت های مختلف سیستم اتصال به زمین یا ارت به هم برای هم پتانسیل سازی قسمت های مختلف تأسیسات الکتریکی در ساختمانها است. مهندس ناظر برق در پروژه بایستی هم بندی را کنترل و گزارش کند. سیستم همبندی در پی و ستون اتصال سیم مسی به میله گردها توسط بست های مسی میله ارت کوبیده شده و سیستم همبندی به آن متصل خواهد شد و در نهایت به چاه ارت اتصال پیدا می کند.

پیشنهاد میکنیم از تجهیزات و ” لوازم ارت ” کالای برق بهاور دیدن کنید.

نکات لازم در انتخاب تسمه های مسی چیست

در انتخاب شین تابلو‌های برق ظرفیت الکتریکی شینه فاز‌ها نباید از ۱/۵ برابر شدت جریان نامی کلید اصلی تابلو کمتر باشد، در ادامه این نکات لازم تشریح می‌شود.

1. ظرفیت الکتریکی شینه فاز‌ها نباید از ۱/۵ برابر شدت جریان نامی کلید اصلی تابلو کمتر باشد.
2. سطح مقطع شینه‌های خنثی و اتصال زمین نباید از نصف مقطع شینه مسی فاز کمتر باشد.
3. شینه‌های خنثی و اتصال زمین باید برای سرتاسر طول تابلو پیش بینی شود.
4. شینه‌ها باید روی مقره‌های اتکایی چینی یا صمغ مصنوعی مناسب نصب شود.
5. نقطه اتصال شینه‌ مسی به یکدیگر، باید قبل از اتصال کاملا تمیز شده و در صورت امکان با ک. لایه نقره ای، پوشیده و سپس به وسیله پیچ و مهره و واشر‌های مسی یا برنزی محکم شود تا حداکثر هدایت الکتریکی به وجود آمده و از گرم شدن جلوگیری شود.
6. حداقل فاصله بین شینه‌ها باید از ۱۰ سانتی متر بیشتر بوده و اتصال کابل‌ها به شینه ها، کلیدها، فیوز‌ها و … باید به وسیله کابلشو انجام گیرد.
7. شینه‌ مسی باید با رنگ نسوز به ترتیب زیر رنگ آمیزی شود تا در مقابل خوردگی حفاظت شده و ضریب تشعشع افزایش یابد.

• فاز اول: به رنگ قرمز
• فاز دوم: به رنگ زرد
• فاز سوم: به رنگ آبی

با انتخاب یک نوار، خروجی و عایق صحیح، تسمه های ارتینگ ما برای هرگونه کاربرد و معیار های عملکردی مورد نیاز و متناسب با دما، انعطاف پذیری، مقاومت در برابر خوردگی، وزن و ویژگی های الکتریکی ( اندازه های جریان)، محصولات مناسبی به حساب می آیند.

مزایای تسمه مسی نسبت به کابل چیست

• انشعاب گیری راحت تر( با ایجاد سوراخ روی شینه و با کمک پیچ و مهره می توان به راحتی از این محصول انشعاب گرفت و نیازی به ترمینال و … نمی باشد).
• هدایت جریان الکتریکی بهتر (با توجه به اینکه عبور جریان الکتریکی از سطح هادی انجام می گیرد، در یک سطح مقطع مشابه در کابل و شینه محیط تسمه مسی بیشتر از کابل است و لذا هدایت الکتریکی آن بهتر از کابل می باشد).
• زیبایی خاص شینه به جهت داشتن استحکام بیشتر نسبت به کابل
• تعویض راحتتر شینه معیوب نسبت به کابل معیوب
• باسبار دارای ۳ بعد طول و عرض (پهنا) و ضخامت است، که به صورت معمول آن را در طول ۴ متر عرضه می کنند، اما پهنا و ضخامت آن اندازه و ابعاد مختلفی به صورت استاندارد دارد.

برای اطلاع درباره ابعاد شینه های مسی به قسمت تجهیزات و لوازم ازت مراجعه نمایید.

انواع روش های خم کردن تسمه مسی چیست

برای اینکه بتوان از این محصول در تابلو استفاده نمود، نیاز به تغییر شکل آن (خم) خواهیم داشت. این کار به دو شکل دستی یا توسط دستگاه فلزکاری باسبار مسی انجام می گیرد. انواع خم در شینه عبارتند از:

• خم در عرض

از این خم برای تغییر جهت مسیر باسبار استفاده می گردد. زاویه این خم معمولا ۹۰ درجه است ولی می توان زاویه دلخواه را ایجاد نمود.

• خم در ضخامت

از این خم جهت ارتباط بین قطعاتی که در کنار هم قرار دارند استفاده می شود. اندازه شعاع این خم بستگی به فاصله دو ترمینالی دارد که باید به یکدیگر متصل گردند. این خم به دوشکل بیضی یا دایره ای است و بدون گرم کردن باسبار نمی توان آن را به درستی انجام داد. این خم تنها خمی است که به صورت کاملا مدور انجام می گیرد و امکان انجام آن رو یک خط وجود ندارد، زیرا در این صورت شینه در امتداد خط عرضی پاره خواهد شد.

• خم پله ای

هر گاه دو قطعه هم تراز نباشند، برای این که بتوان ارتباط الکتریکی این دو قطعه را فراهم ساخت، از این خم استفاده می شود. به عنوان مثال دو قطعه را در نظر بگیرید که زیر هم قرار دارند ولی عمق قرارگیری آن ها در تابلو متفاوت است.

باسبار ارتباطی این دو قطعه دارای دو خم معکوس است تا جهت تسمه مسی در ابتدا و انتها تغییر نیابد و در عین حال مکان شینه عمیق تر گردد و یا برعکس.

• خم چرخشی

از این خم به عنوان تاب یا پیچش شینه نیز نام برده می شود و هنگامی از آن استفاده می گردد که نیاز به تغییر جهت سطح شینه در امتداد حرکت تسمه مسی باشد.

نکته: در کلیه خم های مذکور حداکثر زاویه مجاز خم ۹۰ درجه می باشد و اگر به زاویه بزرگ تری نیاز داشته باشیم باید از دو خم پی در پی استفاده کنیم.

پشتیبانی و سئو : آوین نت